“Cải cách hành chính, thực hiện hải quan điện tử, là “điểm” sáng nổi bật của ngành Hải quan đã thực hiện thành công trong thời gian qua. Những chuyển biến này, đã và đang ngày càng mang lại lợi ích cho cộng đồng doanh nghiệp (DN)…”, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan, Hoàng Việt Cường phát biểu tại hội nghị đối thoại với DN, mới đây tại Hà Nội.
 
Tinh giảm thủ tục hành chính
 
Theo Tổng cục Hải quan công cuộc cải cách thủ tục hành chính (TTHC) của ngành này đã có bước tiến nhanh. Cụ thể, từ 239 TTHC (được công bố năm 2008, đến nay), bộ TTHC lĩnh vực hải quan đã được rút gọn, còn 178 thủ tục (trong đó: cấp tổng cục 21 thủ tục, cấp cục 25 thủ tục, cấp chi cục 132 thủ tục).
 

“Phủ sóng” Hải quan điện tử Bộ Tài chính vừa ban hành Quyết định 2400/QĐ-BTC phê duyệt Kế hoạch phát triển và triển khai ứng dụng công nghệ thông tin (CNTT) ngành Hải quan giai đoạn 2012-2015.Theo đó, đến quý III/HQĐT2013 thực hiện) tại tất cả các cục hải quan, 85% tờ khai hải quan; thực hiện bằng HQĐT; tiếp tục mở rộng hoạt động thu thuế xuất nhập khẩu (XNK) qua hệ thống ngân hàng tại 33 cục hải qua trên toàn quốc. Đến quý IV/2013, có ít nhất có 60% tổng số thuế XNK được thu bằng phương thức điện tử qua hệ thống ngân hàng.

Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan Hoàng Việt Cường cho biết, trong năm 2012, Tổng cục Hải quan tiến hành rà soát 15 nhóm thủ tục liên quan đến tạm nhập- tái xuất, thông quan hàng hoá, DN ưu tiên... Qua đó, đã kiến nghị với Bộ Tài chính giảm 10/28 thủ tục để tạo thuận lợi cho DN. Cụ thể, trong 28 thủ tục hành chính liên quan đến công tác giám sát hải quan và thuế XNK nhưng qua rà soát trọng tâm, Tổng cục Hải quan kiến nghị cần cắt giảm 10 thủ tục chủ yếu là các quy định về giám sát hải quan nhằm tạo thuận lợi cho DN tham gia XNK. Thời gian qua, ngành Hải quan đã hoàn thiện hệ thống văn bản pháp luật về xuất nhập khẩu theo hướng đơn giản hóa, minh bạch, thống nhất thủ tục hải quan trong phạm vi toàn quốc, từng bước xóa bỏ các hàng rào phi thuế quan và tạo thuận lợi cho thương mại  thúc đẩy phát triển kinh tế đất nước. 
 
Điểm nổi bật và đang thực hiện có hiệu quả là Dự án hiện đại hóa phối hợp thu ngân sách Nhà nước (NSNN) giữa các hệ thống Thuế, Hải quan, Kho bạc Nhà nước (KBNN). Việc đơn giản về TTHC, giảm thiểu thời gian, thủ tục nộp thuế giữa KBNN, cơ quan thu, tài chính và các ngân hàng thương mại (NHTM) đã được cộng đồng DN ghi nhận. Đến nay, Tổng cục Hải quan phối hợp với 8 ngân hàng thương mại triển khai thí điểm 9/34 cục hải quan thu, nộp thuế điện tử. Trong 8 tháng của năm 2012, số thuế thu được qua thanh toán điện tử đạt trên 50%.
 
Hải quan điện tử - Lợi ích thiết thực
 
Việc triển khai thành công thủ tục hải quan điện tử (HQĐT) đã tạo sức bật trong công tác cải cách TTHC của ngành Hải quan thời gian qua.
 
Việc triển khai HQĐT đã mang lại nhiều lợi ích cho cả DN và cơ quan hải quan tạo bước chuẩn bị quan trọng để thực hiện dự án VNACCS/VCIS (hệ thống thông quan hàng hóa tự động do Chính phủ Nhật Bản tài trợ).
 
HQĐT đã nhanh chóng thu hút được sự tham gia hưởng ứng của cộng đồng DN do ưu thế về thời gian, chi phí thấp hơn nhiều so với việc khai báo hải quan truyền thống. Theo Phó Tổng cục trưởng Hoàng Việt Cường, đến thời điểm này, HQĐT đã được triển khai tại 21/34 cục hải quan địa phương với 100/167 chi cục, thu hút trên 55.000 DN đăng ký tham gia. Tính đến hết tháng 8/2012, có 2,9 triệu tờ khai của 38.000 DN thực hiện HQĐT với kim ngạch xuất nhập khẩu khoảng 127 tỷ USD.
 
Ông Hoàng Việt Cường cho biết thêm, HQĐT trong giai đoạn mới tiếp tục hướng vào những mục tiêu: tạo thuận lợi hơn nữa cho hoạt động thương mại quốc tế, giảm thời gian và chi phí cho DN; nâng cao năng lực quản lý của cơ quan hải quan, tăng cường chống buôn lậu, gian lận thương mại, bảo đảm nguồn thu ổn định cho NSNN; nâng cao an ninh, an toàn dữ liệu khai hải quan, chống truy cập trái phép...
 
Ngành Hải quan sẽ nâng cấp hệ thống thông quan điện tử, hệ thống quản lý rủi ro, mở rộng ứng dụng chữ ký số, mở rộng thu thuế, lệ phí bằng phương thức điện tử và nâng cấp hạ tầng mạng, trang thiết bị.
 
Tới đây, Chính phủ sẽ ban hành nghị định về HQĐT nâng cao cơ sở pháp lý, với các quy định cụ thể để điều chỉnh về phương thức làm thủ tục hải quan hiện đại.
 
HNam